De aanpak van gemeente Utrecht

Utrecht heeft zich in 2018 gecommitteerd aan het initiatief Veilige Steden van het ministerie van OCW. Het doel is het waarborgen van een veilige openbare ruimte voor meiden, vrouwen en LHBTIQ+ door straatintimidatie aan te pakken.

Utrecht werkt aan een veilige en leefbare stad waarin iedereen zichzelf kan zijn. Straatintimidatie wordt niet geaccepteerd en de aanpak richt zich grotendeels op het tegengaan van ongewenst en seksueel grensoverschrijdend gedrag tegen meisjes en vrouwen in de openbare ruimte. Dit komt het vaakst voor. Jongens en mannen worden actief betrokken als onderdeel van de oplossing. Iedereen, mannen en vrouwen, omstanders, sleutelfiguren en professionals, kan een bijdrage leveren. Alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat grensoverschrijdend gedrag niet meer normaal wordt beschouwd.

Ambitie

De strijd tegen straatintimidatie vraagt voor een langere tijd aandacht. Utrecht zet zich in om (seksueel) grensoverschrijdend gedrag in de openbare ruimte tegen te gaan. Alleen zo blijft Utrecht een veilige stad voor iedereen, ongeacht uiterlijk, geslacht, beperking, seksuele gerichtheid, genderidentiteit, ras, godsdienst, levensovertuiging of politieke gezindheid.

Aanpak

Utrecht heeft een stevig actieplan gelanceerd met een viertal pijlers om ongewenst en grensoverschrijdend gedrag op straat de komende jaren aan te pakken. Het is een samenhangend pakket aan maatregelen en beleid. Centrale uitgangspunten zijn lokaal en participatief werken, deskundigheid bevorderen en dat de focus op mannen en jongens ligt.

Utrecht gooit het over een andere boeg: niet het slachtoffer, maar de (potentiële) dader staat centraal in de langjarige aanpak. Het probleem wordt bij de wortels aangepakt in plaats van symptomen te bestrijden. Daarom richten we ons op het wegnemen van de legitimatie van grensoverschrijdend gedrag door bewustwording: dit gedrag is niet normaal. Jongens en mannen worden actief betrokken en waar nodig worden grenzen gesteld en daarnaast wordt perspectief geboden. Tegelijk wordt het belang onderstreept om slachtoffers handvatten te blijven geven en het makkelijker te maken om incidenten te melden.

Activiteiten

De acties en activiteiten zijn gebaseerd op onze viertal pijlers:

Bewustwording en normstelling

• We betrekken jongens en mannen actief, we zetten ze aan het denken en geven ze een nieuwe sociale positieve norm mee.
• We werken samen met studentenverenigingen, sportclubs en onderwijsinstellingen.
• We pakken de problematiek wijkgericht aan.
• We vergroten de kennis over het probleem zodat we met elkaar het gesprek hierover aan kunnen gaan en het samen verminderen.
• We sluiten waar mogelijk aan bij bestaande netwerken, werkwijze en initiatieven.

Aanpak op straat

• We grijpen in waar nodig met gerichte maatregelen.
• We kijken naar de inrichting van de buurt en passen het aan als dat nodig is.
• We zorgen ervoor dat omstanders het gedrag kunnen herkennen en stoppen.
• We scholen de professionals bij in het herkennen en het aanspreken van daders van dit gedrag.

Aanpak dader

• We stellen duidelijke normen en grenzen.
• We handhaven waar nodig en bieden perspectief waar mogelijk.
• We scholen onze professionals.

Ondersteuning slachtoffers

• We vergroten de bekendheid van het meldpunt.
• We verlagen de drempel om te melden.
• We reageren op elke melding en bieden ondersteuning als daar behoefte aan is.

Ter ondersteuning van onze ambitie en activiteiten hebben we de volgende tools ontwikkeld:

• Fairspace en Emancipator hebben een Toolkit ontwikkeld in samenwerking met partners/ organisaties in de stad voor Utrechtse professionals en sleutelfiguren. De toolkit deelt kennis over straatintimidatie en werkvormen om het gesprek aan te gaan met o.a. jongeren en buurtbewoners.
• De CED-groep heeft in opdracht en samenwerking met gemeente Utrecht een lesmodule straatintimidatie ontwikkeld voor de bovenbouw van het primair onderwijs en onderbouw van het voortgezet onderwijs. Er zijn ook Vreedzame varianten beschikbaar.
• Diverse campagne materiaal gericht aan daders en omstanders.
• We bieden workshops aan – zoals de omstanderinterventie, train the trainer, mannenemancipatie en safer clubbing (Sexmatters) – aan professionals, sleutelfiguren en inwoners.
• We hebben een meldpunt voor slachtoffers en omstanders.

Betrokken afdelingen en samenwerkingspartners

• Betrokken gemeentelijke afdelingen: het actieplan wordt uitgevoerd door de afdelingen Openbare Orde en Veiligheid en Maatschappelijke Ontwikkeling.
• Betrokken maatschappelijk middenveldorganisaties: in Utrecht houden veel partners zich bezig met deze problematiek vanuit verschillende invalshoeken. Er is veel kennis en expertise aanwezig bij verschillende professionals en organisaties. Vanuit het actieplan is het Platform Straatintimidatie opgericht met als doel kennis uitwisselen. Het platform wordt uitgebreid met verschillende deelnemende organisaties. Daarbinnen vindt structureel overleg plaats om de acties te bespreken, te evalueren en waar nodig bij te sturen. De volgende partners nemen hier deel aan:
  • Pretty Woman
  • Jongerenwerk JoU
  • Discriminatiepunt Nederland (voorheen Art. 1 MN)
  • Stichting Vreedzaam
  • Stichting Stop Straatintimidatie
  • COC
  • Centrum seksueel geweld
  • Stichting Zonta
  • Fair Space
  • Emancipator
  • Stichting Al Amal Utrecht
  • Sexmatters
  • Politie
  • UN Women
  • GGD
  • Slachtofferhulp
  • Utrecht in Dialoog
  • SportUtrecht
• Gemeentelijke afdeling die het beleid uitvoert: Openbare Orde en Veiligheid en Maatschappelijke ontwikkeling
• Contactpersoon bij de gemeente:
  • Eerste contactpersoon: Farzaneh Kamalizadeh (OOV), Adviseur Openbare Orde en Veiligheid, farzaneh.kamalizadeh@utrecht.nl
  • Overige contactpersonen:
  • Lieke Gaminde (OOV) (tot 10 mei 2024 werkzaam), Projectmedewerker straatintimidatie openbare orde en veiligheid, lieke.gaminde@utrecht.nl
  • Communicatie: Harriet Gobits (OOV), Communicatie adviseur Openbare Orde en Veiligheid, h.gobits@utrecht.nl en Jennifer Vermeule (OOV), Communicatieadviseur, jennifer.vermeule@utrecht.nl
  • Sveva van den Berg (MO), Projectleider straatintimidatie maatschappelijke ontwikkeling, sveva.van.den.berg@utrecht.nl
• Link naar het lokale Veilige Steden beleid: Straatintimidatie | gemeente Utrecht

Bekijk hieronder de praatplaat Straatintimidatie: een overzicht met alle tools tegen straatintimidatie beschikbaar voor professionals, sleutelfiguren en inwoners in Utrecht.

Deel via: